Ekożona (Viewegh Michal) (4,0)

Oto lista Hedviki:
1. Dom
2. Ogród
3. Dzieci
4. Doula
5. Poradnia laktacyjna
6. Centrum Matki
7. Ekoklub
8. Edukacja
9. Działalność charytatywna
10. Mojmir

Wcześniejsze wersje tej listy trochę się różniły, w szczególności tym, że Mojmir zajmował wyższą pozycję. Im starsza lista, tym miejsce wyższe... Ale nie uprzedzajmy wydarzeń.

Wszysko zaczyna się przypadkowym spotkaniem na dworcu. Mojmir to znany czeski pisarz w średnim wieku, Hedvika – młoda, skromna bibliotekarka. Ona go podziwia, on jest nią oczarowany. Przekonany, że oto, jak ów książę z bajki, napotkał właśnie swego Kopciuszka, postanawia "zabrać ją na czerwony dywan swojego życia". Sielanka kończy się wraz z pierwszą ciążą, gdy w ich domu pojawia się pewna kobieta, która ani mysli się wyprowadzać, a na domiar złego pełni w powieści funkcję narratora.

Owo przekleństwo Mojmirowego życia, "podstarzała, gruba feministka", świadczy bowiem swoje usługi jako doula. Nigdy wcześniej o takim zawodzie nie słyszałem, wymyślono go w latach 70. XX wieku jako coś na kształt poszerzenia koncepcji akuszerki. Doula ma wspierać kobietę fizycznie i emocjonalnie podczas ciąży, porodu i połogu. Ta nasza własnych dzieci wprawdzie nie posiada, męża – owszem, ale woli mieszkać z Hedviką, niż z nim. W ogóle o mężczyznach nie ma najlepszego zdania. Jest postacią dość charakterystyczną, o czym można się przekonać chociażby patrząc na wyposażenie jej czterech kątów, gdy przygotowuje je na wizytę potencjalnych klientów:

"... przez cały poprzedni dzień starałam się bowiem nadać swojemu mieszkaniu pozorów poukładanego domostwa: schowałam większość talizmanów i amuletów, około trzydziestu książek, wszystkie rzeźby i obrazy z lesbijskimi motywami oraz ten wielki japoński szkic piórkowy przedstawiający poród miednicowy. Usunęłam również pamiątkowe pępowiny, karty do tarota, kolekcję kamieni leczniczych, esenecje Bacha oraz oczywiście czaszkę wilka, zęby wilka i tę grafikę malowaną krwią menstruacyjną. Natomiast z szuflady wyciągnęłam kopię zeznania podatkowego oraz kilka niedawno zapłaconych rachunków i rozłożyłam je na stole w kuchni."

W przeciwieństwie do swojego męża, Hedvika jest doulą wręcz zachwycona, traktuje ją jak najlepszą przyjaciółkę i przybraną matkę zarazem (bo prawdziwa siedzi w więzieniu). I rzeczywiście, zachowuje się ona jak zaborcza teściowa, która po ślubie mieszka z młodymi i deprecjonuje w oczach swojej córki zięcia. Sprawia, że Hedvika angażuje się w coraz to inne feministyczno-ezoteryczne fanaberie. A Mojmir jest coraz bardziej przygnębiony, obserwując, jak stacza się w hierarchii ważności małżonki. Kocha ją, ale w głębi serca (głośno by się nie przyznał) jest tradycjonalistą, chciałby, żeby o niego dbała, troszczyła się i podziwiała. Z nostalgią wspomina szarą myszkę, którą poślubił, dla której szczytem marzeń wydawał się mąż, dom i dzieci. A tu guzik z pętelką, panie pisarzu.

Autor, Michal Viewegh, jest podobno bardzo popularny za naszą południową granicą, a złośliwcy nazywają go najpoczytniejszą czeską pisarką. "Ekożona", mój pierwszy kontakt z jego twórczością, to lekka i całkiem zabawna powieść, kpiąca ze współczesnych feministek i kobiet wyemancypowanych na tyle, by na koszt męża bawić się w różne dyrdymałki. Trochę także z dzisiejszego mężczyzny, który nie umie się znaleźć w relacji z taką postępową partnerką. Z drugiej strony obśmiewa tylko stereotypy (jak chociażby ową sikokapkę, przy pomocy której feministki próbują także w sprawach mikcji dorównać mężczyznom), więc pewnie powinienem kręcić nosem, bo wyjdzie, że bawi mnie niewyszukane poczucie humoru. Ale co mi tam. Daję czwórę.


Jeszcze kilka cytatów.
Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu


Zobacz też: Moje lektury 2016