Książka: Janek i Maria

O wojnie i Zagładzie napisano już tyle, że zapytacie, czy jeszcze trzeba więcej? Czy trzeba wywoływać duchy, i to tak upiorne!, w tętniącym życiem, rozpędzonym świecie? Trzeba, choćby tylko z tego powodu, że są autorzy, którzy mają taką potrzebę serca. W Polsce jest ich niewątpliwie dwoje: Hanna Krallówna i Henryk Grynberg. Tym razem znany pisarz stał się właściwie redaktorem. Odnalazł i opublikował wspomnienia Polaka, który wtopił się w rodzinę żydowską i nie tylko dzielił z nią losy w getci...

Janek i Maria to młodzi ludzie w czasach najtrudniejszej próby.

Rzecz dzieje się w Warszawie i na zapadłej wsi. Pierwsza opowieść ukazuje dwie warszawskie rodziny, polską i żydowską, które los związał dosłownie i symbolicznie. W drugiej analogiczny związek zaistniał pomiędzy Żydówką a chłopską rodziną, która ją ukrywa. Narratorzy Janek i Maria, Polak i Żydówka, są świadkami i ofiarami upadku cywilizacji. (...)

Obie opowieści są przerażające, a jednak dodają otuchy i podtrzymują wiarę w najwyższe wartości ludzkie.

Henryk Grynberg, fragm. wstępu

[Świat Książki, 2006]