Książka: Szczęśliwe lata udręki

Są książki, które potrzebują rekomendacji, bo zamiast od pierwszej strony zachęcać czytelnika, podstępnie wystawiają go na próbę. Ale są też, jak wiadomo, rekomendacje, które należy raczej rozumieć na opak i od ich przedmiotu trzymać się z daleka. Zrazu nie dowierzałam słowom Josifa Brodskiego zacytowanym na okładce "Szczęśliwych lat udręki" Fleur Jaeggy. To, że lektura tej cienkiej książeczki trwa około czterech godzin, wydawało mi się prawdopodobne, ale że będę pamiętać o niej już do końca życ...

W zasadzie za samą recenzję książki wystarczyłaby rekomendacja pióra Josipa Brodskiego, którą możemy przeczytać na okładce: „To niezwykła proza. Lektura trwa około czterech godzin; pamięć o niej pozostaje na resztę życia”. By przybliżyć, czym są „Szczęśliwe lata udręki”, dodam kilka słów od siebie. Ogromnym uproszczeniem byłoby napisać, iż książka jest opowieścią czternastoletniej narratorki o jej pobycie w szwajcarskiej szkole z internatem. Taki opis może sugerować powieść dla dorastających ...

Przejmująca opowieść o bolesnych latach dojrzewania. Narratorka, nieznana z imienia czternastolatka, jest uczennicą Liceum Bauslera, elitarnej szkoły dla dziewcząt z internatem, położonej w malowniczym zakątku Szwajcarii, niedaleko Appenzell nad Jeziorem Bodeńskim. Nie ma rodzinnego domu, od lat jej życiem steruje z odległej Brazylii enigmatyczna postać matki; ojciec zaś z powinności zabiera córkę na wakacje i święta, które spędzają wśród obcych ludzi w hotelu. Całym światem dziewczynki jest zamknięta społeczność szkoły. Pewnego dnia pojawia się nowa uczennica, Frédérique, piękna i uzdolniona, budząca ogólny podziw. Początkowa fascynacja bohaterki z wolna przeradza się w obsesyjne pragnienie zdobycia jej przyjaźni i miłości. Intensywne emocje, które temu towarzyszą, pozostawią ślady w psychice obu dziewcząt na długie lata.

Autorka wspaniale oddaje bogactwo młodzieńczych uczuć, szczerych i intensywnych aż do bólu. Za tę powieść, przetłumaczoną na osiem języków, Fleur Jaeggy otrzymała w 1990 roku prestiżową nagrodę Premio Bagutta. Zachwycił się nią również Josip Brodski: "To niezwykła proza - powiedział. - Lektura trwa około czterech godzin; pamięć o książce pozostaje na resztę życia".

[Oficyna Literacka Noir sur Blanc, 2002]