Książka: Jaśnie Panicz

Książkę Joanny Siedleckiej** szczególnie poleciłabym wielbicielom twórczości Witolda Gombrowicza oraz, trochę przewrotnie, wszystkim tym, którzy się nią raczej nie interesują. Sama należę do tej drugiej kategorii, a «Jaśnie panicza» przeczytałam dosłownie jednym tchem. Jak zwykle zachwyciła mnie wielka pasja autorki i dociekliwość w poszukiwaniu tego, co przeminęło. Szczególnie spodobała mi się psychologiczna wrażliwość Siedleckiej i, co za tym idzie, mistrzostwo w budowaniu scen. Jej na pozór z...

Dworscy uważali go za najmniej znaczącego z „dziedzicoków” (dzieci pana Gombrowicza), podśmiewali się z niego i nazywali herbaciarzem albo łachcykiem (łachcyk to ani prawdziwy pan, ani gospodarz, takie nie wiadomo co), bo nie zjadł i nie wypił jak prawdziwy dziedzic, nie miał auta, nie grał w karty, nie polował, konno jeździć niby umiał, ale za bardzo nie lubił, nie używał też, jak inni prawdziwi panowie, wiejskich dziewuch. Ten łachcyk i herbaciarz to oczywiście Witold Gombrowicz. Joanna Sie...

Czwarte już wydanie „Jaśnie Panicza”, w którym ocaliła pamięć o jednym z największych pisarzy XX wieku, to ważna i klasyczna już pozycja literatury faktu, czyniąca z Joanny Siedleckiej mistrzynię reportażu biograficznego.

"Ostatnio czytałem książkę o Gombrowiczu Siedleckiej i zdumiałem się. Żadnego właściwie podobieństwa z moim dzieciństwem (...). Gdzież mnie tam było do gombrowiczowskich majątków, kamienic, wizyt, wieczorków, stałego dochodu".
Czesław Miłosz, „Rok myśliwego” (Paryż 1990)

"W tej urzekającej w swojej skromności książce, która jest prawdziwym wytchnieniem po nadętych polonistycznych rozprawach, najbardziej nieoczekiwane są wiernie zapisane rozmowy z dawną służbą Gombrowiczów".
Jan Kott, „Zeszyty Literackie”, nr 21/1988

"Na podstawie zgromadzonego przez Siedlecką materiału można by nakręcić filmową sagę, jakichś polskich Budenbrooków. Gombrowiczowie pokazani są jako rodzina osuwająca się stopniowo w ruinę, tracąca majątki, skazana na dramatyczną wegetację w Polsce Ludowej. (...) Ta rewelacyjna perspektywa książki Siedleckiej ustawia wizerunek Gombrowicza w zupełnie nowym świetle. (...) Wydaje się, że w taki sposób jeszcze nikt o Gombrowiczu nie pisał".
Janusz Majcherek, „Kultura Niezależna”, nr 43/1988

"(...) „Jaśnie Panicz” - z pozoru zwykły zbiór relacji - stał się bestsellerem i zbiera tryumfalnie nagrodę za nagrodą. Książka to bowiem iście sensacyjna. I to sensacyjna wieloznacznie. (...) Elektryzujące informacje o dobrym Wiciu pochodzą z pierwszej części „Jaśnie Panicza”, doprawdy rewelacyjnej w pomyśle i wykonaniu".
Maria Bojarska, „Nowe Książki”, nr 8/1988

[Prószyński i S-ka, 2003]

Książka Siedleckiej w moich rękach to efekt opinii czytelników z Biblionetki. Okazało się, że jest to bardzo ciekawa biografia składająca się z relacji ludzi związanych z Gombrowiczem w ciągu jego życia. Miałem małą trudność w przebrnięciu przez początek książki, ale warto było. Relacje świadków jego życia wnoszą szczególne światło w sposób postrzegania jego twórczości. Polecam, warto!