Książka: Lata

"Annie Ernaux pisze mięsem, jej proza paruje. To pot, pierdnięcia i krew - nie bohaterska, tylko zwykła, z zadrapań, okresów i skrobanek. Pokazuje, że słowa pisane wielką literą, jak Wojna czy Wolność, są z papieru, a hipnotyzuje szczegół. Ernaux wysnuwa go z pamięci, która zaraz się rozpadnie. Kataloguje i układa powiedzenia, zbitki skojarzeń, powtórzenia. Opowieść mija krzywo wbite słupy lat - pięćdziesiątych, sześćdziesiątych, siedemdziesiątych - do dziś. Aż strach odejść od lektury, żeby nie rozpadł się ten w ostatniej chwili sklecony świat. Literatura pisana językiem pierwotnym, znakomicie przetłumaczona".

Grażyna Plebanek


Annie Ernaux (ur. 1940) - prozaiczka, feministka, jedna z najważniejszych współczesnych pisarek francuskich, laureatka literackiej Nagrody Nobla 2022. Wychowała się w robotniczej dzielnicy normandzkiego miasteczka Yvetot, co znacząco wpłynęło na jej twórczość. Absolwentka wydziału literatury współczesnej na uniwersytetach w Rouen oraz w Bordeaux. Przez całe dorosłe życie po ukończeniu studiów pracowała jako nauczycielka języka francuskiego. Uczyła w gimnazjach i liceach, a potem w Narodowym Centrum Nauczania na Odległość. Zadebiutowała w 1974 roku powieścią "Les Armoires vides". Jest autorką ponad dwudziestu książek, m.in. wydanej po polsku mikropowieści "Miejsce". Laureatka wielu międzynarodowych nagród literackich, w tym Nagrody Renaudot (właśnie za "Miejsce") oraz Nagrody im. Marguerite Yourcenar (za całokształt twórczości). Jej autobiograficzna, a zarazem pokoleniowa opowieść "Lata" zdobyła Nagrodę Uniwersytetu Warwick, nagrodę przyznawaną przez Association Marguerite Duras, Nagrodę im. François Mauriaca, włoską Premio Strega Europeo, a także znalazła się na krótkiej liście nominowanych do Nagrody Bookera. Jest pierwszą kobietą, której dzieła ukazały się za życia w serii Quarto prestiżowego wydawnictwa Éditions Gallimard. Jest również doktorem honoris causa uniwersytetu Cergy-Pontoise. Akademia Szwedzka uhonorowała ją "za odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci".


[Wydawnictwo Czarne, 2022]

Gdy napływają obrazy tego życia - jak ten z Annecy, kiedy gorączkowo szukała po sklepach w starych dzielnicach czegoś na réveillon, tradycyjną kolację wigilijną serwowaną o północy, bo miała dwadzieścia pięć lat i były to ich pierwsze święta Bożego Narodzenia z dzieckiem - zastanawia się: "Czy chciałabym jeszcze tam być?". Ma ochotę odpowiedzieć przecząco, ale wie, że pytanie nie ma sensu, że absurdalne jest każde pytanie odnoszące się do spraw minionych. Kiedy czeka w kolejce do kasy w hipermar...