Książka: Astronauci

"Astronauci" to jedna z najsłynniejszych książek Lema, wydana po raz pierwszy w roku 1951 - poddana więc była schematom socrealizmu i dlatego przez wiele lat skazana przez autora na zapomnienie. W tej pierwszej Lema powieści o podróży międzyplanetarnej jest jednak ładunek nieprzeciętnej wyobraźni i wiary w to, że mądrość weźmie jedak górę nad politycznym szaleństwem. Obraz Wenus gotującej się do ataku na Ziemię, albo zniszczonej wcześniej wskutek bratobójczej wojny jest do dziś poruszającą wizją skutków do jakich wiedzie prymitywny praktycyzm i żądza władzy.

[Wydawnictwo Literackie, 2004]

"Książkę tę, napisaną przed dwudziestu dwu laty, zamierzałem poprawić nieco z okazji wznowienia, a więc niejako uwspółcześnić, ale przejrzawszy ją, zrozumiałem, że nie da się tego zrobić. (...) Lecz cóż w takim razie miałoby się stać z "Astronautami"? I czy warto w ogóle raz jeszcze pisać napisane niegdyś książki? Wydaje mi się, że nie warto. Pisać należy, póki można, nowe, napisane zaś pozostawić ich naturalnemu losowi: każda powinna bronić się, o ile ją na to stać. Dzisiaj ta fantastyczna hist...

Z niejakim zaskoczeniem przeczytałem stwierdzenie w "nocie wydawcy" (Wydawnictwo Literackie, 2004), że "Astronauci" to jedna z najsłynniejszych książek Lema. Nie jestem zaskoczony, że Lem chciał ją skazać na zapomnienie. Książka powstała w dobie socrealizmu i autor, który później skutecznie unikał szufladkowania czy popadania w schematy, wyraźnie nie poradził sobie z atmosferą tego okresu. Książka jest optymistyczna (optymistyczny Lem!), ale to optymizm podszyty tanią ideologią, dużo jest tekstó...